WWSSE Pedagogika

KIERUNKI PEDAGOGIKI WSPÓŁCZESNEJ
19.01.2011                                        doc. Dr K. Kabacińska
-  „pedagogika”
-  „pedagogika” – 3 tomowe dzieło
-  współczesne nurty pedagogiki

Chmaj:
„systemy pedagogiczne”
Nowe wychowanie było alternatywą do wychowania tradycyjnego.
Herbert  John Fryderyk XVII/XIX w jest twórcą szkoły tradycyjnej. W 1809 r zakłada instytut pedagogiki eksperymentalnej na uniwersytecie w Królewcu.
Z etyki, socjologii, filozofii wyodrębnia pedagogikę.
Tworzy 4 stopnie formalne lekcji:
a)    Jasność
b)    Kojarzenie
c)    System, systematyczność
d)    Metoda, metodyczność
Ad. a
I etap polega na tym, że nauczyciel w sposób jasny, przystępny dla uczniów przedstawia nowy materiał    Uczeń jest bierny.
Ad. b
II etap uczeń pod wpływem pytań nauczyciela kojarzy nowy materiał z informacjami już posiadanymi.  Uczeń nadal jest bierny
Ad. c
Systematyczność, uczeń przy pomocy nauczyciela czy ćwiczeń systematyzuje nabyty materiał. Uczeń jest bierny.
Ad. d
Uczeń w odpowiednim momencie umie wykorzystać wiadomości nabyte. uczeń jest bierny.

Krytyka tej metody (hernatowskiej):
o    metody wykładowej
o     dominującą rolę nauczyciela w systemie edukacyjnym
o     encyklopedyzm
o     dominacje literatury i historii antycznej
o     wprowadzi całą gamę zajęć artystyczno – technicznych
o     autorytarny styl relacji interpersonalnych (nauczyciel ma racje) na rzecz partnerstwa
o     brak więzi szkoły z domem, proponuje szkołę otwartą dla rodziców
Dlaczego powstała nowa era nauczania?
I przyczyna: krytyka szkoły herbatowskiej
II pajdocentryzm w 1900r Elen Key „Stulecie dziecka” – udowadnia w niej prymat dziecka w rodzinie
III równoległy czasowo rozwój psychologicznego zainteresowania rozwojem dziecka.  Jan Władysław Dawid
IV    XVII/XIX w powstanie nurtów filozoficznych, w których liczy się jednostka, Fryderyk Nicze, Szopenchałer. Stworzyli istotę jednostki. Dziecko staje się wolne.
Montesson Maria:
•    Relacja wychowawca – uczeń
„wychowawca musi przygotować się również wewnętrznie, musi wejść w głąb siebie w procesie autoobserwacji, po to by odkryć ograniczenia i słabości, które mogłyby przeszkodzić w relacji z dzieckiem”
•    Wychowawca powinien bardziej respektować system nagród, a nie kar
•    Nauczyciel ma pokazać dziecku jak dziecko ma sobie pomóc, a nie być przekaźnikiem wiedzy
•    Wychowawca jest partnerski
•    Zakłada domy dla dzieci Casa dei Bambini – w tych domach (dziennej pomocy dla dzieci) wprowadza obserwacje. Dziecko ma być umyte i ubrania muszą mieć pocerowane. Każde dziecko ma własny dziennik obserwacji.
•    Wykształcenie pedagogiczne nauczycieli
•    Współpraca z domem
•    Dwóch nauczycieli (tzw. wspomagający)
•    Czas wolny dzieci
•    Dominacje metody problemowej, dziecko samo zdobywa wiedzę
•    Środki dydaktyczne
•    Indywidualizacje w procesie nauczania i wychowania
•    Brak ocen
•    Nauczyciel jest do dyspozycji ucznia ( z dziećmi i w grupach)
•    Rozwój ekspresji dziecka w trakcie 2 godzin luźnych „zajęć”
•    Jest hałas w ciągu zajęć, ale kontrolowany
•    Nauczyciel nie poświęca tyle samo czasu wszystkim dzieciom, głównie zwraca uwagę na dzieci, które zasygnalizują, że chcą rozmowy / pomocy nauczyciela
•    Dziecko nie zna swojego poziomu intelektualnego, co umie, a czego nie na tle innych wychowanków
•    Podstawą jest obserwacja dzieci
•    Pomoce dydaktyczne są wykonywane ręcznie
•    Nie ma systemu zakazów i nakazów, zamiast karania dziecko dostaje jakieś zadanie w zamian.

20.02.2011
Celestyn Frenee (czyt.Frenec)
Techniki:
o    Drukowanka
o    Praca indywidualna i grupowa
o    Relaksacja
o    Metoda swobodnego tekstu, np. na temat wspólny lub dowolny i uczniowie na forum klasy to czytali i wybierali najlepszy tekst po ich omówieniu, najlepszy tekst drukowano i umieszczano w szkolnej gazetce
o    Praca twórcza (np. organizowanie przedstawień)
o    Wycieczki (musi mieć ona cel, a uczniowie muszą się do niej przygotować, mieć już jakieś informacje, po wycieczce piszą sprawozdanie o niej)
o    Wywiady i ankiety
o    Referaty (to tekst opracowany na bibliografii i źródłach, jest wygłaszany)
o    Fiszki samokontrolne
o    Rozwój ekspresji dziecka, przede wszystkim rozwój artystyczny
o    Dziecko traktowane jak partner, a więc równy wychowawcy
o    Pierwsza klasa może mieszać się z drugą klasą w czasie wolnym
o    Brak ocen
Rudolf Steiner:
o    W szkole nie ma dyrekcji
o    Szkoła jest niezależna od państwa i nie jest przez nie finansowana, rodzice zbierają fundusze sami
o    Izolacja szkoły
05.03.2011
o    System antropozoiczny R. Steinera
o    duchowy rozwój (reinkarnacja, okultyzm, ekumenizm)
o    twórca I systemu ekumenicznego wychowanie [chłopiec z wodogłowiem, który nadgonił naukę i zdał maturę]
o    tworzy towarzystwo antropozoiczne: mógł należeć każdy kto kierował się miłością bez względu na bariery (płeć, kolor skóry, wyznania itp.)
o    szkoły waldorfowickie – steinerowska
o    rodzice współtworzą szkołę -> 1919r w kwietniu pomysł powstania szkoły, a we wrześniu szkoła już funkcjonowała
o    otwarta całkowicie dla uczniów
o    nauczyciel musiał przejść kurs antropozoficzny
o    kurs 2 – tygodniowy obejmował wszechstronny rozwój człowieka, uczono dydaktyki, metodyki nauczania, wiedzy o charakterze, ćwiczenia językowe, medytacje o człowieku jako całości – samoświadomość, pisanie programów nauczania.
o    Społeczeństwo przyszłości z dominacją 3 sfer życia:
•    Duchowo kulturową – przygotowanie dziecka do korzystania z wolności
•    Gospodarcza
•    Prawno – polityczna – potrafi korzystać z obowiązków społecznych (np. aktywizacja rodziców)
o    Finansowanie przez fundacje, kwestowanie
o    Czesne
o    Niezależne od samorządów
o    Dąży się do jednomyślności wśród kolegium
o    Antropozofia jest to rozumienie człowieka i jego uniwersalizmu (wszechstronności) możliwe dzięki reinkarnacji zgodnie, z którą człowiek jest wiecznym duchem wcielającym się do czasu do czasu w ciało własne o coraz wyższym stopniu uduchowienia w trakcie życia doczesnego (od ciała fizycznego poprzez etyczne, astralne po ciało, własne ja, a po nim ciało innej osoby.

Rozwój dziecka
4 etapy narodzin człowieka w kontekście jego rozwoju:
    Ciało fizyczne, ziemskie, rozwój do ok. 7 roku życia, rozwój fizyczny, doskonalenie ciała, celem rodzica jest stworzenie odpowiedniego świata fizycznego wokół dziecka, żeby czuło się bezpieczne. Dla dziecka świat jest dobry, świat wzbogacony o pogodne oblicze wychowawcy, odpowiednie pożywienie, strój, dźwięczne piosenki, taneczne ruchy w takt muzyki.
    Ciało eteryczne – wyższy etap uduchowienia człowieka, rozwija się gdy wypadają mleczaki. Ciało eteryczne jest wewnętrzną osłoną ciała fizycznego, ponieważ jest nośnikiem czynności duchowych jak przyzwyczajenia, pamięć, talent, następuje w tym etapie metamorfoza od bycia uczonym do uczenia się. Budzą się chęci do uczenia się. Nauczyciel ma obdarzyć dziecko zaufaniem i ma być autorytetem. Nauczyciel ma 1 klasę (wiek 8lat). Ok. 9 roku życia pojawia się animistyczne poznanie świata. Myślenie konkretne na abstrakcyjne. 12 r. życia budzi się uczuciowość. Respekt dla wychowanka, system otwartości. Partnerskie relacje.
    Ciało astralne od 14 r. życia, dominacje rozwoju sfery seksualnej. Ciało astralne przez swoje promieniowanie aurą obejmuje ciało fizyczne i eteryczne. Wyższy poziom. Zdolność człowieka do reprodukcji odpowiada psychicznemu poziomowi zdolności osoby do wewnętrznego analizowania samego siebie. Odchodzi się od autorytetów osobowych na rzecz kontaktów bezpośrednich  (wyzywanie do plakatów zmieniamy na realną osobę). Najgłębsze zainteresowanie światem to okres 14 – 21 lat.
    Ciało własne JA – najwyższy etap, znajduje się w zewnętrznej powłoce aury i pojawia się jako odcień, kolor, stan niebieski. Intuicja jest najwyższą formą poznania. Wejście w dorosłość z dojrzałą osobowością. Ciało względne JA, jest nośnikiem samoświadomości, indywidualności, promieniuje prawdziwy duch jako nieśmiertelna część człowieka. Moralność i miłość współistnieją, a osoba odpowiedzialnie wybiera partnera, rodzinę i zawód. Mogą budzić się umiejętności ponadzmysłowego poznania świata.
PLAN ZAJĘĆ:
    Trójfazowość
8 – 10 (zajęcia wymagające skupienia, koncentracji, myślenia) geografia, biologia, fizyka, chemia, matematyka, historia, wiedza o zwierzętach. W szkole młodszej – rysowanie, opowiadanie o świecie, poznawanie dziejów dziecka, liczenie, czytanie, pisanie. 2-3 razy w ciągu roku pojawia się u bloku przedmiotowym
10 – 12 (ćwiczenia fizyczne: wymagają stałego rytmicznego powtarzania) muzyka, rytmika, języki obce, modelowanie, lepienie, inscenizacje
11 – 12 (przedmioty artystyczno rzemieślnicze -> prace ręczne) robienie chleba, eksperymenty, śpiew, ogrodnictwo
Krytykowane:
    Za niezgodność pogodzenia z nauką chrześcijańską
    Za niestosowanie środków technicznych
    Za zamknięcie na nowości
ZALICZENIE:    3 KWIECIEŃ

06.03.2011
Korczak – orędownik partnerstwa w prawach dziecka:
•    Prawo do godnej śmierci
•    Dzieci nie bijemy
•    Zrównuje prawa dorosłych do praw dzieci
•    Sprawiedliwości
•    Prawo do własności
•    Prawo do prywatności
•    Prawo do bezpieczeństwa, szacunku, miłośći
Spójny system metod wychowawczych:
o    Wychowanie przez pracę
o    Rozwój duchowy
o    Metoda badania
o    Idea samorządności
o    Redagowanie własnej gazetki
o    System kar i nagród

Elementy wychowania:
    Wychowanie do szacunku, zaufania
    Odpowiednia rola wychowawcy
Typy negatywnego wychowania:
    Opiekuna brata – wychowawca ma lekceważący stosunek do własności wychowanka. Zabiera poczucie bezpieczeństwa
    Wychowanie liberał – na wszystko pozwala,  nie wyznacza regół itp.
    Wychowanie dozorca – ciągle czuwa czy nie złamano któregoś z punktów regulaminu. Chcąc ominąć pewne punkty wchodzę w układ z dzieckiem
    Wychowanie tyran – jego respekt opiera się na karze fizycznej
    Idealista – z góry zakłada, że dzieci są aniołkami, gdy zaczyna pracę okazuje się, że to diabełki, nie ma realnego spojrzenia na dzieci
    Rutyniarz – stosuje od dawna sprawdzone metody, w żaden sposób nie zmienia ich od lat na wszystkich grupach
Typy pozytywne:
    Diagnostyk – przede wszystkim musi umieć obserwować potrzeby i zachowanie dziecka. „Czym gorączka, kaszel i wymioty dla lekarza, tym uśmiech, łza, rumieniec dla wychowawcy” -> empatia wychowawcy
    Pielęgniarz – pielęgnacja polega przede wszystkim na troszczeniu się o dobro wychowanków (sam pyta, a nie reaguje, gdy coś jest nie tak)
    Organizator – taki, który jest dobrym menagerem, umie organizować czas dzieciom
    Obrońca – broni praw dziecka
Idealny opiekun według Korczaka:
„Powinien uświadomić sobie zadanie jakie ma spełnić wobec wychowanków, powinien stwarzać optymalne warunki rozwoju wszystkim dzieciom, starać się je wszystkie nad wyraz dobrze poznać, wyzwalać motywy ich działania przez zachętę, umieć organizować życie dzieci pamiętając, iż od tego w dużej mierze zależą wyniki pracy wychowawczej. Rozumny wychowawca musi mieć też świadomy stosunek do samego siebie.”